Kruiden en specerijen zijn de geheime wapens van elke keuken. Ze brengen gerechten tot leven, voegen diepte en karakter toe en hebben vaak ook indrukwekkende gezondheidsvoordelen. Hier zijn 8 onmisbare basiskruiden die volgens ons in geen enkele keuken mogen ontbreken: zout, peper, paprikapoeder, komijnpoeder, kurkuma, chilivlokken, oregano en kaneel.
Je kunt er namelijk bijna elk gerecht mee op smaak brengen en ze zijn verrassend vaak onderdeel van populaire kruidenmixen.
Eerlijk gezegd is zout geen kruid, maar het is wel een belangrijke smaakmaker die in vrijwel elke keuken te vinden is. Daarom nemen we het toch mee als basisingrediënt.
Zout is de meest gebruikte smaakversterker omdat het zoveel voordelen heeft.
- Het beïnvloedt onze smaakperceptie door bitterheid te verminderen en zoet en umami te versterken, waardoor het de balans tussen smaken verbetert.
- Zout stimuleert de speekselproductie, waardoor smaken beter in de mond verspreiden en intenser worden.
- Het verbetert de textuur van voedsel. Bij het bakken helpt zout bij het verstevigen van gluten, wat zorgt voor een betere structuur, en het speelt een rol in het behoud van structuur bij ingemaakte en gefermenteerde producten.
Hoewel we vaak horen dat zout ongezond is, is het in beperkte hoeveelheden noodzakelijk voor het lichaam. Het natrium in zout helpt de vochtbalans te reguleren en ondersteunt zenuwen en spieren.
Feitje: er bestaan wel meer dan 50 verschillende soorten zout. In onze webshop bieden we deze soorten aan, elk met unieke smaken en eigenschappen: Grof Himalayazout, Fijn Himalayazout, Grof Keltisch zeezout, Fijn droog Keltisch zeezout, Middellands zeezout, Zoutvlokken, Kruidenzout.
Het tweede basiskruid is peper. Hoewel het technisch gezien een specerij is, beschouwen we het hier als kruid. Peper is in vrijwel elke keuken te vinden, maar waarom is het zo’n waardevolle smaakmaker?
- Zwarte peperkorrels zijn gedroogde bessen van de Piper Nigrum plant. Ze worden groen geplukt en in de zon gedroogd. De scherpe smaak komt van de stof piperine.
- Zwarte peper wordt wereldwijd gebruikt omdat het smaken in gerechten versterkt en goed bij bijna alles past.
- Peper heeft gezondheidsvoordelen. De piperine in peper helpt de opname van andere voedingsstoffen, zoals bij kurkuma latte of golden milk, waar zwarte peper wordt toegevoegd voor betere absorptie van kurkuma.
- Zwarte peper is een echte allemansvriend. Het combineert goed met andere kruiden en is daarom vaak te vinden in kruidenmixen.
Feitje: De uitdrukking ‘peperduur’ komt uit de VOC-tijd, toen peper zo waardevol was dat het als betaalmiddel of salaris werd gebruikt. De VOC had een monopolie op peper in Nederland en verdiende er veel geld mee.
We zijn bij het derde basiskruid: paprikapoeder. Waarschijnlijk heeft iedereen dit wel in de keukenkast staan.
Paprikapoeder is er in verschillende soorten, van zoet en vol tot scherp en pittig. Het verrijkt gerechten zonder andere smaken te overweldigen, wat het tot een onmisbaar basiskruid maakt. Maar paprikapoeder heeft nog meer voordelen:
- Het voegt een unieke smaak toe, variërend van zoetigheid tot rokerigheid, afhankelijk van het type poeder.
- De intense rode kleur maakt het ook een natuurlijke kleurstof voor gerechten.
- Het is veelzijdig en een essentieel ingrediënt in bijna elke kruidenmix.
- Het past in stoofschotels, soepen, sauzen, gegrilde groenten, vlees, vis en salades.
In de Spaanse, Hongaarse en Mexicaanse keuken is het zelfs vaak de ster van het gerecht.
Feitje: Paprikapoeder wordt gemaakt van speciaal geselecteerde puntpaprika’s, niet van de gewone paprika’s die we vaak zien.
Kaneel! Misschien wel een van de meest geliefde specerijen ter wereld. De geur roept herinneringen op aan appeltaart, chai latte, kerst en meer. Maar wist je ook dat je kaneel om deze redenen altijd in je kast moet hebben?
- Kaneel heeft een warme, zoete en licht pittige smaak die zowel bij hartige als zoete gerechten past. Van stoofpotten en curry’s tot baksels en havermout, kaneel maakt alles beter. Het is ook een geweldige toevoeging aan winterdranken zoals glühwein en thee.
- Of het nu gaat om ontbijt, diner, Hollandse gerechten of Midden-Oosterse recepten, kaneel is altijd een winnaar.
- Kaneel heeft een verwarmend effect, helpt de bloedsuikerspiegel in balans te houden en ondersteunt de spijsvertering.
- Het werkt perfect samen met andere basiskruiden en is ideaal voor kruidenmixen, vooral in Indiase en Mexicaanse gerechten.
- Kaneel is niet alleen heerlijk, maar ook mooi. Het is een perfecte decoratie voor cadeaus of je huis.
Feitje: Er zijn twee soorten kaneel. Ceylon kaneel is de echte kaneel, terwijl Kassie kaneel, de scherpere variant, eigenlijk geen echte kaneel is, maar er wel nauw verwant aan is.
Ons favoriete basiskruid bij Pluk & Proef: komijn! Dit specerij heeft een warme, kruidige en nootachtige smaak die veel gerechten extra diepte geeft. Waarom moet je het altijd in je keukenkast hebben?
- Komijn is veelzijdig en voegt een unieke twist toe aan hartige gerechten, zoals curry’s, marinades, stoofschotels en soepen.
- Komijn versterkt de smaken van andere kruiden en is daarom onmisbaar in mixen zoals garam masala, ras el hanout, Mexicaanse kruiden en kerrie.
- Van Indiaas en Midden-Oosters tot Zuid-Amerikaans en Noord-Afrikaans, komijn is onmisbaar in gerechten zoals chili con carne, hummus en onze rode linzensoep.
- Komijn blijft lang lekker, vooral als je hele zaden koopt en ze zelf roostert. Onze gemalen komijn heeft echter ook een sterke smaak en blijft lang goed.
Feitje: Komijnpoeder en djinten zijn hetzelfde, waarbij djinten de Indonesische naam is voor komijnpoeder.
Kurkuma, of geelwortel, is inmiddels een bekend superfood, maar bovenal een basiskruid dat niet mag ontbreken in je kruidenlade.
Ik ben fan van de diepe, aardse smaak, maar kurkuma biedt nog meer voordelen:
- Kurkuma heeft een warme, aardse en licht bittere smaak die gerechten extra diepte geeft zonder snel te domineren.
- Het is een veelgebruikt ingrediënt in mixen zoals kerrie, voor zowel smaak als kleur.
- Kurkuma is onmisbaar in Indiase, Zuidoost-Aziatische en Midden-Oosterse gerechten zoals curry, soepen, stoofschotels, groenteschotels en rijstgerechten.
- Kurkuma voegt een mooie gele kleur toe aan gerechten zoals paella en curry, en is ook de basis van de populaire kurkuma latte.
- Kurkuma heeft ontstekingsremmende eigenschappen en versterkt het immuunsysteem. Wetenschappelijk onderzoek heeft deze voordelen bevestigd.
Feitje: De werkzame stof in kurkuma is curcumine, die beter door je lichaam wordt opgenomen als je het samen met zwarte peper gebruikt.
Oregano gebruiken we allemaal wel eens, maar waarom eigenlijk? Het is onmisbaar in de Italiaanse keuken, waar het elke pizza en pasta beter maakt, maar het heeft veel meer te bieden.
- Oregano is een keukenkameleon die past bij talloze gerechten, van citroen en knoflook tot marinades, vlees, vette vis, salades, tomaat, aubergine, paprika en bijna alle Italiaanse en Griekse gerechten.
- Oregano heeft een kruidige, pittige en aardse smaak die andere smaken subtiel versterkt.
- Je vindt oregano in veel kruidenmixen, van de klassieke Italiaanse en Provençaalse tot Mexicaanse en Piri Piri mixen.
- Gedroogde oregano heeft een sterkere smaak dan verse en behoudt zijn smaak goed tijdens het koken, dus je kunt het meteen aan je gerecht toevoegen.
Feitje: Wist je dat je van oregano ook thee kunt zetten? Probeer het met een schijfje citroen en wat honing.
We sluiten de reeks basiskruiden af met een echte smaakexplosie: chilivlokken. Ze geven gerechten extra pit en zijn echt anders dan chilipoeder. Hierom moet je ze altijd in huis hebben:
- Chilivlokken voegen niet alleen pittigheid toe, maar ook diepte. Ze zijn pittig, licht rokerig en een beetje zoet.
- Chilivlokken zijn zoeter en fruitiger dan verse pepers, maar pittiger doordat ze de zaden bevatten. Ze zijn makkelijker te doseren en minder onvoorspelbaar qua pittigheid dan verse pepers.
- De structuur van chilivlokken zorgt voor een andere smaak dan chilipoeder, dat zich helemaal mengt met een gerecht. Chilivlokken strooi je gemakkelijk over gerechten voor extra smaak.
- Ze passen bij elk gerecht dat wel wat pittigs kan gebruiken. Wij gebruiken ze in soepen, op pizza, in curry’s, pasta’s, of ter vervanging van verse pepers.
Feitje: De pittigheid van chilipepers wordt gemeten met de Scoville-schaal. Wij verkopen chilivlokken van de cayennepeper, met een SHU van 10.000 – 15.000.